Nasa Kutık Rışnena Mars!
Namê Marsi İmparatoriya Romara êno; o taw cıra Stella Martis, yanê Astarê Marsi amênê vatene (Mars Romade Heqê Şeri bi). Waxtanê khanara hatani ewro insana Mars merex kerdo, derheqê Marsi de gelê çi amê vatene û nivısnaêne. No merexê insanao hazarsere, roja ewroênede çarniyore projanê şiyayêna Marsi. Rışnaêna kutiki leqiya, feqet eke projê nıkay rınd bêrê ca, nezdiyê 2035de insani game erzenê Mars...
Admin
Çawo ke Galilei teleskopê xo çarnare Mars, sere 1609 biye; na dolıma vırêne biye ke ebe teleskop qaytê Marsi biyêne. Wertera ebe seda seri vêrdira, teleskopi taina avê şi, insani derheqê Marside çiyê newê mısay. Urıza, Ameriqanıca, Awrupayıca û Japona gegane piya gegane ki ciya, gelê wesaitê feza rışnay Mars. Feqet zaferiyê nê wesaita, ya qe nêrêşti Mars, ya ki reşti cı feqet uja xerepiyay, irtibatê dina û dınya vısiya. Sera 1975de Nasa destkerd be Proja Vikingi û dı wesaitê feza verva Marsi fiştire rae; serêra tepya, 1976de nê hurdmina wesaiti (Viking-1 û Viking-2) hardê Marsi sero şi war. Viking-1 Marsde 6 seri, Viking-2 ki 3 seri mend. Hurdmine ki Marsra ebe seda resmê rengêni rışnay; xêrê nê resma, ilımdaranê feza xaritaê Marsi vıraşti û êndi Mars ma çımde taina bi zalal.
NASA wesaita fezawa pêêne (namê xo Phoenix bi) aşma Gulana 2007de rışnê Mars. Phoenixe gorê wesaitanê verêna taina avêşiyaye biye; robotê de xuyo dı metro û nêm bi, nikıla nê roboti de ki videokameraê de mikroskobike biye. Ebe hermê de robotê Phoenixe hardê Marsi ame kınıtene, na videokamera ki herçi qêyd kerd. Nê qêydara amênê vinıtene ke Marsde verê coy axwe biya; çıke her caê Marside rêçê zê deranê zûyaa asênê. Nafa ki Phoenixe Marsde dozê axwe çarna; Sera 2008de ki Phoenixe Marsde raştê cemedi biye û ebe na qêyde wezifê xo ard ca.
Axri insan merex keno, qêy Mars? Dewletê dınyayê pili qêy kewtêre Marsi dıme? Çıke gorê NASA Marsde cewherê asıni esto! Zenginêniya bınê hardê Marsi gılêjgi finare fekê dewletanê pila! Seba naera ki wazenê ke gamê avê minê xo Marsde bıkuyê... Na dirê seriyo NASA tevdirê şiyayêna Marsi vinena. Plan uyo ke, vırêndiye atmosfera Marsi êna vurnaêne; çıke halo hazırde atmosfera Marside oksijen zaf şenıko (%0.13). Eke atmosfere vuriyera, o taw Marsde seba insanira koloni ênê vıraştene û dınyara insani şonê Mars. Welhasıl, hêni aseno ke, se ke ma dewara vejiyayme amêyme ita, rojê ki domanê ma şanenê rae şonê Mars. Mı tersa ke, ma ki êxtiyarêniya xode mejbur bımanime şime uja!..
Marsi Nasbıkeme
Tijira dûrêni: 227,936,637 km
Dınyara dûrêni: 378,000,000 km
Şûra Dormê Tiji: 687 roji (waxtê dınya)
Şûra Dormê Xo: 24.39 saati (waxtê dınya)
Gırsêni: 6790 km (qasê nêmêde dınya)
Berziye: 27,000 km (Koê Olimposi)
Gêrmıniye: Amnani 20c, Zımıstani -140c
Karbondioksit: %95.32
Nitrojen : %2.7
Argon : %1.6
Oksijen: %0.13
