HESKERDIŞÊ PELPELIK U GAPUŞE
Nusret Karul
HESKERDIŞÊ PELPELIK U GAPUŞE
Rocan ra yew rocı, zerrey ena dınya de, yew ira wurdiyeke dınya rê çımê xo akerdi. Zerrey yaz-yabani de, xo be xo bena zergune. Çı bıveyna, wena. Yew deme ra dıma zaf bena xışne, hende ke bena pile, semendê asayışê xo, xo rê geyrena yew ca...
Uca ra dıma, yew gozalek vırazena. Zerrey uca de yew deme ra pey zi, yew pelpelıka pellına rengarenge uca ra veciyena.
Pelpelıka wurdiyeke, semendê fırrayış zaf bıye şay u fırraye, şıye. Dar u koyan sero geyraye, serê koy, bınê roy (çem) ra şıye, her cay geme de geyrena u resena zığır. Uca de vılıki rengareng avıliyay bi. Dormarey xo ra ewniyena u heto bın de jü gapuşe veynena. Şaş bena u nêzana se bıkera. Zerey xo ra “Çı rınd yew vılıka” va. Hedi hedi şıye hetê gapuşe u xo verê gapuşe de di.
Gapuşe ra “Ma be xeyr di” va. “Mı tı dûri ra dıya, mı waşt kı ez bêro to het” va, reyna.
Gapuşa nazıne, ewniyena meymanê xo ra u
“Xeyr be sılamet” vana, “Ez zi teynayey ra bêzar bıya, xora” va, reyna.
U qesey kerdi. Pelpelıke, gapuşe rê weşiyay xo, kamca de ameya rıyê dınya, geme ke şıya, ko ke feteliyaya, yew-yew vati.
Gapuşe zi qalê xo kerdi, pelpelıke weşi gapuşe, gapuşe zi weşi pelpelıke şıye.
Pelpelıke tımi zemanê xo gapuşe ver de viyarnaynê. Key ke bıyêne şewe, pia astarey amartên u govenday astaran seyr kerdêne. Key ke bıyêne rocı, pelpelıke be perranê xo tincay roci ra gapuşe tênımıtênê, pelpelıka wurdiyeke gapuşe ra zaf hes kerde. Hende ke zaf hes kerdêne, nêwaştênê şêro düri, tımi verê gapuşe de mendêne. Gapuşe “hes kena, hes nêkena” zaf meraq kerdêne. Hama nêunterayne gapuşe ra vaca. Vatêne, “ez şıkneno, vındi keno” coke ra nêvatêne. Gapuşe zi pelpelıke ra zaf hes kerdêne, hama fekê xo ra nêvetêne teber, zerre de nımıtêne. Vatêne, belkia pelpelıke hes nêkena mı ra, tersayne, coke ra nêvatêne. Waştey têhet de, heskerdışê xo bar nêkerdêne, hama tımi suhbet kerdêne.
Saet, saetan dıma remayne. Roci vêrtêne, pelpelıke hindi zanayne peyniyay cıwiyayışi ameya, qewet kı nêmend, rıyê xo ta da gapuşe u
“ez mırozıno, hama gerek ez şêro dûri” va. Gapuşe zi bıye mırozın
“Çınay ra?” va, “nio tı mı heti de şa niya?” Va. Pelpelıke,
“Ney” va. “To mana day weşiyay mı, hama weşiyay ma pelpelıkan hirê rocia. Emrê mı qediya, gerek ez şêro ca kı pelpelıki nêmereni"
Gapuşe semendê enê durumi zaf bıye mırozın. Hama dest ra çiyêk nêameyne. Key kı teqatê pelpelıke nêmend, zar-zor “Ga-puşe, ez to ra hes ke-nu” va. Gapuşe cemedyaye, teyna “ez zi...” va pelpelıke dıma. U dıma hesiri çehar rêzay amey war.
Zerrey xo ra “Werekna, mı bızanayne mı ra hes kena, keşke mı zi bıvatêne ‘ez hes keno to ra’ “ va. Gapuşe enê çiyê sero zaf damış nêbiye, roc-roc bıye zerde, key ke perrê cı ra kewtêne “hes kena, hes nêkena” mı ra vatêne.
A rocı ra hetan ewro, zaf teney nêunterenê heskerdoğanê xo ra bıpersi, pelê gapuşe dırra keni “Hes kena, hes nêkena” vanê.
Pêro gapuşi to ani mı viri
Ay çiyan kı ez nêşêno bıperso
Mı yew-yew pers kerdêne, gapuşe ra
Ez sey pelpelıkan xo to de veyneno
Ya “hes kena, hes nêkena” mı ra
Bınnot: Gapuşe, kekevas, kekvıle, vılıka awdari, çımoşa, vıla aderıki, kekê vaşu, elık-fatık, ce’hnem-cenet, kekvaş.
Pelpelıke cayanê bınan de perperık vaciyeno. Zazaki de ge-ge herfay “r” bena “l”. Misal : per, beno pel, zıncıre bena zıncıle....
